Među prvim stanovnicima današnjeg Apatina iz davne istorije spominju se kulture Sarmata, Kelta i Gota. Apatinom su gospodarili Sloveni, Nemci, Mađari i Turci pod čijom vlasti je grad bio punih 140 godina. Centar grada sa crkvom i trgom prvobitno se nalazio blizu Dunava odmah uz nekadašnji pristan ali je prilikom katastrofalnih poplava u XVIII veku “nestao” kao i pola naselja, pa je novi centar formiran severoistočno od Apatinske pivare, čime je utemeljeno uobličavanje grada koje se u velikoj meri sačuvalo i do danas. Kad smo već kod Pivare, najpoznatijeg brenda našeg grada, verujemo da svi dobro u podsvesti imate tu 1756. godinu, koju ste toliko puta pročitali na etiketi Jelen piva. Upravo te godine je osnovana Apatinska pivara za koju se danas zna i van granica Srbije.
Opština Apatin je locirana, u okviru prostora Vojvodine, na krajnjem zapadu, odnosno, na području zapadne Bačke. Izuzetno povoljan geografski položaj, pozicioniranost neposredno uz levu obalu velike međunarodne reke Dunav /tzv. “plava evropska magistrala”/, predstavlja veliki potencijal opštine. Pored ove prirodne, zapadne granice, opština Apatin se na severu i severoistoku granici sa teritorijom opštine Sombor, a na jugu i jugoistoku sa opštinom Odžaci. Uz grad Apatin koji predstavlja administrativni, privredni, prosvetni i kulturni centar, na području apatinske opštine se nalazi još 4 naselja seoskog karaktera: Svilojevo, Kupusina, Prigrevica i Sonta.
Opština Apatin spada u zonu koju karakteriše umereno kontinentalna klima sa četiri godišnja doba. Prosečna temperatura vazduha se kreće od minimalnih -1,80oC (tokom meseca januara) do maksimalnih 21,20oC, tokom jula meseca (sa godišnjim prosekom od 10,80oC). Najniža registrovana temperatura je imala vrednost od -25,60oC, dok je maksimalna temperatura dostigla 40,20oC.
KRATAK ISTORIJAT APATINA
Izuzetno povoljan geografski položaj, blizina reke i prirodna bogatstva ovog kraja (plodno zemljište, šume pored reke, obilje ribe po ritovima i rukavcima i divljač u šumama) oduvek su privlačili ljude da se ovde naseljavaju, pa se tako još u praistoriji smenjuju kulture Sarmata, Kelta, Gota i drugih naroda.
U I veku, za vreme rimskih osvajanja, naselje je pretvoreno u vojni šanac sa utvrđenjima i imalo je značajnu ulogu u odbrani provincije Panonije. U VI veku dolaze Sloveni, a 896. godine Mađari i na ovom prostoru osnivaju svoju državu u kojoj su ipak Sloveni činili većinu stanovništva.
Apatin se prvi put spominje u pisanim dokumentima 1011. godine, a ime je dobio po opatiji Kalocke biskupije. U XIV i XV veku na ovim prostorima su feudalna imanja, ciji su gospodari podigli dvorce oko kojih se naseljavaju ribari, lovci, lađari i vodeničari. Apatin se 1417. godine spominje kao posed Stefana Lazarevića. Pod tursku vlast pao je 1541. godine i bio pod njom punih 140 godina.
Deo izbeglica iz velike seobe pod Arsenijem Čarnojevićem 1690. godine naseljava se u Apatinu, Somboru i Prigrevici. 1748. godine u Apatin dolaze nemački kolonisti, a srpska naselja su silom raseljena, uglavnom u Stapar. Kolonisti su došli iz raznih krajeva. Sabirni centar je bio u Ulmu, a odatle su prevoženi Dunavom do Apatina, koji je postao glavna baza nemačke ekspanzije u Vojvodini, dobijajući pritom i posebnu podršku u razvoju. Nedaleko od pristaništa podignuta je crkva i izgraden centar sa trgom. Podižu se javne zgrade, škole, ribarske stanice, zanatske radionice i stambene zgrade. Dvorska komora ubrzano podiže i privredne objekte: 1756. pivaru i pecaru, a 1764. jednu od najvećih tekstilnih radionica u Bačkoj. 1760. godine Apatin je proglašen za grad i stalno trgovište sa posebnim statusom.
Krajem XVIII veka katastrofalna poplava prodrla je u stari centar, uništila ga sa svim objektima, te sa sobom odnela i pola naselja. Novi centar formiran je severoistočno od Pivare, čime je utemeljeno uobličavanje grada koje se u velikoj meri sačuvalo i do danas. Tokom XVIII i prve polovine XIX veka Apatin je doživeo snažan ekonomski uspon, pre svega zahvaljujući zanatstvu, trgovini i brodogradnji. Već 1869. godine osnovane su banke i štedionica, čime su otvorena vrata i ubrzanom industrijskom razvoju. Veliki broj ciglana (36) proizvodio je ciglu i crep, a njima su građeni i pokriveni mnogi objekti u Beču i većina u Pešti. 1912. godine Apatin je povezan železničkom prugom sa Somborom i Sontom. 1920. godine osnovano je brodogradilište, koje je u novije vreme modernizovano i jedino na celom toku Dunava opremljeno specijalnim liftom za brzo izvlačenje brodova na dok
Posle kapitulacije Jugoslavije 1941. godine Apatin je ušao u sastav Hortijeve Mađarske. Za vreme Batinske bitke front se protezao sve do Apatina i Bogojeva, a sam grad je postao prava ratna baza. Partizanske jedinice oslobodile su Apatin 24.10.1944. godine.
Prema planu kolonizacije, novembra 1945. godine, u Apatin su stigle prve boračke porodice iz Like i nacionalni sastav grada je promenjen. Do 1953. godine ukupno je naseljeno 1.061 porodica sa 6.258 članova.
(Tekstovi preuzeti sa: 025info.rs i soapatin.rs)
Za više informacija posetite:
Zvaničnu stranicu Opštine Apatin
Web portal 025info
Sajt Turističke organizacija Apatin